64. นฺโต กตฺตริ วตฺตมาเน

วตฺตมานตฺเถ วตฺตมานโต กฺริยตฺถา นฺโต โหติ กตฺตริฯ ติฏฺฐตีติ ติฏฺฐนฺโต, ‘‘กตฺตริ โล’’ติ โล, ‘‘ฐาปานํ ติฏฺฐปิวา’’ติ ติฐาเทโสฯ กตฺตริ มาน+นฺต+ตฺยาทิสุ อิมินาว โลฯ

65. มาโนติ

กตฺตริ มาโนฯ ติฏฺฐมาโนฯ

66. ภาวกมฺเมสุติ

ภาวกมฺเมสุ มาโนฯ ฐานํ ฐียมานํฯ ‘‘กฺโย ภาวกมฺเมสฺว+ปโรกฺเขสุ มาน+นฺต+ตฺยาทีสู’’ติ ภาเว กมฺเม จ กฺโยฯ ‘‘กฺยสฺสา’’ติ อีมฯ ปจียตีติ ปจฺจมา โนฯ กฺเย ปุพฺพรูปํฯ

67. เต สฺสปุพฺพา+นาคเต

อนาคเต อตฺเถ วตฺตมานโต กฺริยตฺถา เตนฺตมานา สฺสปุพฺพา โหนฺติ, เล อาสฺส โลโป, ฐสฺสตีติ ฐสฺสนฺโต ฐสฺสมาโนฯ ฐียิสฺสตีติ ฐียิสฺสมานํ, กฺเย อี, ‘‘ญิพฺยญฺชนสฺสา’’ติ ญิฯ อสฺส ตฺยาทิวิสยตฺตา ‘‘อาอีสฺสา’’ ทินา อิญ น โหติ, ออีหิ สหจริตตฺตา สฺสาสฺสฯ ปจฺจิสฺสตีติ ปจฺจิสฺสมาโน โอทโนฯ ‘‘รา นสฺส โณ’’ติ เณ ปตฺเต –

5,172. น นฺต+มาน+ตฺยาทีนํ

รนฺตโต ปเรสํ นฺต+มาน+ตฺยาทีนํ นสฺส โณ น โหติฯ กโรตีติ กโรนฺโต กุรุมาโน, ‘‘ตนาทิตฺโว’’ติ โอฯ

5,173. คม ยมิ+สาส ทิสานํ วา จฺฉง

เอเตสํ วา จฺฉง โหติ นฺต+มาน+ตฺยาทีสุฯ ง-นุพนฺธตฺตา อนฺตสฺส โหติ, คจฺฉนฺโต คจฺฉมาโนฯ ยม=อุปรเม, ยจฺฉนฺโต ยจฺฉมาโนฯ อิจฺฉนฺโต อิจฺฉมาโนฯ อาส=อุปเวสเน, อจฺฉนฺโต อจฺฉมาโน, ‘‘พฺยญฺชเน’’จฺจาทินา รสฺโสฯ ทิส=อติสชฺชเน, ทิจฺฉนฺโต ทิจฺฉมาโนฯ ววตฺถิตวิภาสตฺตา วาสทฺทสฺส อญฺญปจฺจเยสุ จ กฺวจิ, อิจฺฉียตีติ อิจฺฉิตพฺพํ, อิจฺฉนํ อิจฺฉา, ‘‘อิตฺถิย+มณา’’ ทินา อปฺปจฺจโยฯ อิจฺฉิตํ, อิจฺฉิตพฺพํ, อิจฺฉิตุํฯ อญฺเญสญฺจ โยควิภาคา, ปเวจฺฉนฺโตฯ

174. ชร+มราน+มียง

เอเตส+มียง วา โหติ นฺต+มาน+ตฺยาทีสุฯ ชียนฺโตฯ ‘‘ชรสทา’’ ทิจฺจาทินา อีมฯ ชีรนฺโตฯ ชียมาโน ชีรมาโนฯ มียนฺโต มรนฺโต, มียมาโน มรมาโนฯ

175. ฐาปานํ ติฏฺฐปิวา

ฐาปานํ ติฏฺฐปิวา โหนฺติ วา นฺตาทีสุฯ ติฏฺฐนฺโต, ติฏฺฐมาโนฯ ปิวนฺโต ปิวมาโนฯ